Ağız kokusu utanç verici olabilir ve bazı durumlarda kaygıya bile neden olabilir. Mağaza raflarının ağız gargaraları ve ağız kokusuyla savaşmak için tasarlanmış diğer ürünlerle dolup taşması, bu sebepten hiç de şaşırtıcı değildir. Ancak bu ürünlerin birçoğu sadece geçici önlemlerdir, çünkü sorunun nedenini hedeflemezler.

Bazı gıdalar, sağlık sorunları ve alışkanlıklar, kötü ağız kokusunun nedenleri arasındadır. Birçok durumda, düzenli diş hijyeni ile ağız kokusunu önleyebilirsiniz. Basit kişisel bakım yöntemleri sorunu çözmezse, ağız kokusuna daha ciddi bir durumun neden olmadığından emin olmak için diş hekiminize danışın.

Ağız kokusunun belirtileri nelerdir?

Ağız kokusu, kaynağına veya altta yatan nedenine göre değişir. Bazı kişilerde ağız kokusu çok az veya hiç olmamasına rağmen kötü koktuğunu düşünüp çok fazla endişelenebilirken, diğerleri ağızlarının koktuğunu bile anlamayabilir. Kişinin kendi nefesini koklaması ve değerlendirmesi zor olduğundan, ağız kokusu olup, olmadığını doğrulamak için yakın bir arkadaşınıza veya akrabanıza danışın.

Ağız kokusu neden oluşur?

Ağız kokusu için birçok olası sebep vardır. Bunlar aşağıdakilerden biri veya birkaçı olabilir:

• Gıda: Dişlerinizdeki ve etrafındaki gıda parçacıkları ve kalıntıları, ağızdaki bakterileri artırabilir ve kötü kokuya neden olabilir. Soğan, sarımsak ve baharat gibi belirli yiyecekleri yemek de ağız kokusuna neden olabilir. Bu yiyecekleri sindirdikten sonra kan dolaşımına girerler, akciğerlerinize taşınırlar ve nefesinizi etkilerler.
• Tütün ürünleri: Sigara içmek kendine has ve hoş olmayan bir ağız kokusuna neden olur. Sigara içenlerin ve tütün kullanıcılarının, başka bir ağız kokusu nedeni olan dişeti hastalığına yakalanma olasılıkları daha yüksektir.
• Kötü diş hijyeni: Dişlerinizi günlük olarak fırçalamıyorsanız ve diş ipi kullanmıyorsanız, ağızda yiyecek parçacıkları kalır ve ağız kokusuna neden olur. Dişlerinizde renksiz, yapışkan bir bakteri birikintisi (plak) oluşur. Fırçalanmadığı takdirde, plak diş etlerinizi tahriş edebilir ve sonunda dişlerinizle diş etleriniz (periodontitis) arasında plak dolgulu cepler oluşturabilir. Ayrıca koku üreten bakteriler dilinizde de yaşayabilir. Düzenli olarak temizlenmeyen veya uygun şekilde takılmayan protezler, kokuya neden olan bakteriler ve gıda parçacıkları barındırır.
• Ağız kuruluğu: Tükürük, kötü kokuya neden olan parçacıkları gidererek ağzınızı temizlemeye yardımcı olur. Tükürük üretimi azaldığı için ağız kuruluğu veya kserostomi denilen bir durum ağız kokusuna katkıda bulunabilir. Ağız kuruluğu, uyku sırasında doğal olarak ortaya çıkar ve özellikle sabahleyin ağzınızın kötü kokmasına yol açar. Ağzınız açık uyuduysanız daha da kötüleşir. Kronik ağız kuruluğu, tükürük bezleriniz ve bazı hastalıklarınızla ilgili bir sorundan kaynaklanabilir.
• İlaçlar: Bazı ilaçlar, ağız kurumasına katkıda bulunarak dolaylı olarak ağız kokusu yaratabilir. Diğer sebep ise, ilaç vücutta parçalandığında, nefesinize kadar taşınabilecek olan kimyasalların serbest bırakılmasıdır.
• Ağzınızdaki enfeksiyonlar: Apse, diş çürümesi, dişeti hastalıkları veya ağız yaraları, ağız estetiği sonrası cerrahi yaralar ağız kokusuna neden olabilir.
• Diğer ağız, burun ve boğaz sorunları: Ağız kokusu bazen bademciklerde oluşan küçük taşlardan kaynaklanır ve bu taşlar, koku üreten bakterilerle kaplıdır. Enfeksiyonlar ya da burun, sinüs ya da boğazda kronik iltihap, geniz akıntısına katkıda bulunabilir, aynı zamanda ağız kokusuna neden olabilir.
• Diğer nedenler: Bazı kanser gibi hastalıklar ve metabolik bozukluklar sonucu üretilen kimyasallar, belirgin bir ağız kokusuna neden olabilir.
• Mide asidine bağlı kronik reflü (gastroözofageal reflü hastalığı veya GÖRH) ağız kokusu ile ilişkili olabilir. Küçük çocuklarda ağız kokusu, burun deliğine kaçmış bir yiyecek parçası gibi yabancı bir cisim nedeniyle de meydana gelebilir.

Teşhis

Diş hekiminiz muhtemelen ağzınızdan gelen nefesi koklayacak ve kokuyu bir ölçekte değerlendirecektir. Diliniz çoğu kez kokunun kaynağı olduğu için, diş hekiminiz dilinizin üzerini onu kazıyabilir ve kokusunu değerlendirebilir. Ağız kokusundan sorumlu olan kimyasalları tanımlayabilen gelişmiş dedektörler vardır, ancak bunlar her zaman kullanılmaz.

Tedavi

Ağız kokusunu azaltmak için, çürük oluşumundan kaçınmaya ve diş eti hastalığı riskini azaltmaya çalışın, sürekli olarak ağız hijyeninize dikkat edin. Ağız kokusu için ileri tedavi, nedenine bağlı olarak değişebilir. Ağız kokusunun altta yatan bir sağlık sorunundan kaynaklandığı düşünülürse, diş hekiminiz sizi başka bir doktora yönlendirecektir.

Ağız sağlığınızla ilgili nedenlerden dolayı ise, diş hekiminiz bu sorunu daha iyi kontrol etmenize yardımcı olmak için sizinle iş birliği yapabilir. Alınacak önlemler şunları içerebilir:

• Gargara ve diş macunları: Ağız kokunuz dişlerinizdeki bakteri (plak) nedeniyle oluşursa, diş hekiminiz bakterileri öldüren bir ağız durulama suyu veya gargara önerebilir. Diş hekiminiz ayrıca plak oluşumuna neden olan bakterileri öldürmek için antibakteriyel madde içeren bir diş macunu da önerebilir.
• Diş hastalığının tedavisi: Eğer diş eti hastalığınız varsa, bir diş eti uzmanına (periodontist) sevk edilebilirsiniz. Bazen sadece profesyonel diş temizliği bu bakterileri ortadan kaldırabilir. Diş hekiminiz ayrıca, hatalı diş restorasyonlarının değiştirilmesini veya yenilenmesini de önerebilir.